De gemeente Haaksbergen, de organisator en de leverancier hebben alle drie te weinig oog gehad voor de veiligheidsrisico’s bij de demonstratie met de monster truck. Het ontbrak zowel aan alertheid als aan professionele kennis. Dat concludeert de Onderzoeksraad voor Veiligheid over het ongeval in Haaksbergen, waarbij in september 2014 drie doden vielen en 28 mensen gewond raakten.
De Onderzoeksraad heeft niet de schuldvraag of de technische oorzaken onderzocht, maar vooral gekeken naar de zwakke plekken in de vergunningverlening. De evenementenvergunning is het instrument van de overheid om te beoordelen of een evenement veilig gehouden kan worden. In dit geval waren er tal van gebreken in het proces. De organisator vroeg de vergunning veel te laat aan, maar de gemeente verleende de vergunning toch, vier dagen voor het evenement. Men vertrouwde erop dat de organisator wist wat hij deed, deze vertrouwde op zijn beurt op de uitvoerder van de demonstratie voor wat betreft de veiligheidsmaatregelen. “Door het braderie-achtig karakter van het evenement en het feit dat dit evenement al jaren plaatsvond, hadden alle betrokkenen onvoldoende oog voor de veiligheidsrisico?s.”?
Alertheid en kennis
De Onderzoeksraad mist bij de gemeente scherpte en alertheid bij het afgeven van de vergunning. De gemeente Haaksbergen heeft niet getoetst of de getroffen maatregelen in overeenstemming waren met de veiligheidsrisico’s. De hulpdiensten is niet om advies gevraagd. Burgemeester en management waren niet of nauwelijks betrokken bij de vergunningverlening en niet op de hoogte van het programma. Zoals in veel kleinere gemeenten ontbrak de relevante kennis en expertise om de risico’s goed in te schatten. In de evenementenvergunning stond weliswaar dat de veiligheid van het publiek gewaarborgd moest zijn en dat er dranghekken moesten worden geplaatst, maar de Onderzoeksraad noemt dat betekenisloos. ”Er is op zijn best sprake van een toevallige relatie tussen de getroffen maatregel, het plaatsen van dranghekken, en de eventuele reductie van het risico”, aldus de raad.
Vier aanbevelingen
Het verlenen van een evenementenvergunning is een “veiligheidskritisch proces” waar gemeenten en vooral de burgemeester zeer alert op moeten zijn, schrijft de Onderzoeksraad. Op vier punten is verbetering mogelijk.
1. Centrale rol voor de burgemeester als “bestuurlijk eigenaar” in het proces van vergunningverlening.
2. Professionaliseer de vergunningverlener.
3. Verbeter de mogelijkheden voor kennisdeling tussen de betrokken ambtenaren.
4. Versterk het risicobeheersend vermogen van organisatoren.?
Het rapport evenals een korte samenvatting zijn te vinden op de site van de Onderzoeksraad.