De vrijwilligers die de toeristische stoomtram in Medemblik onderhouden zijn veelal professionele spoorwegmedewerkers. Voor de tram geldt het Arbeidstijdenbesluit Vervoer. Dat betekent dat de vrijwilligers hun dagelijks werk en hun vrijwilligerswerk bij elkaar moeten optellen.
De exploitatie van de stoomtram komt daardoor in het gedrang en er bestaat het gevaar dat een wet de uitoefening van een hobby doorkruist. De organisatie moet bovendien een registratie bijhouden van de rijtijden van haar vrijwilligers.
Het Arbeidstijdenbesluit Vervoer komt voort uit de Europese Richtlijn voor Organisatie van de Arbeidstijd. Volgens dit besluit mogen machinisten op tram of trein maximaal 45 uur per week rijden, met een maximum van 48 uur vanwege overwerk voor een periode van maximaal dertien weken.
Het besturen van een toeristische stoomtrein valt ook onder het besluit. Dat houdt in dat de machinisten buiten hun reguliere baan nauwelijks nog tijd ‘over’ hebben om het trammetje van Medemblik te laten rijden. Het voortbestaan van de historische tram komt zo in gevaar, want buiten de kring van werkende machinisten is vrijwel geen gekwalificeerd personeel te vinden.
Dit manco geldt niet alleen voor het trammetje van Medemblik, er rijden in Nederland wel meer toeristische stoomtreinen bestuurd door vakkrachten. De vrijwilligersorganisatie pleit daarom voor afschaffing van het laten gelden van deze regelgeving voor de stoomtram. De overheid kan moeilijk voorschrijven welke vrijetijdsbesteding treinpersoneel wel of niet mag hebben. Bovendien, we verbieden een buschauffeur toch ook niet op een zonnige dag met zijn gezin een autotochtje te ondernemen?
Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid bekijkt inmiddels of het mogelijk is in het Arbeidstijdenbesluit Vervoer een vrijstelling voor de vrijwilligers op te nemen, zonder het doel van de regelgeving (beschermen van kwetsbare groepen) aan te tasten. Alweer een uitzonderingsregel erbij? Kunnen we niet gewoon afspreken dat het Arbeidstijdenbesluit Vervoer uitsluitend voor beroepsmatige activiteiten geldt?
Oplossing:
Vrijwilligers vallen sinds 1 april 2007 niet langer onder de Arbeidstijdenwet (en dus ook niet meer onder de daarop berustende bepalingen, zoals het Arbeidstijdenbesluit en het Arbeidstijdenbesluit vervoer). Zie artikel 2.1:2 van het Arbeidstijdenbesluit. Ze zijn vrijwilliger als ze niet meer dan € 150,– per maand of € 1500,– per jaar ontvangen, mits ze werken/helpen bij een niet-commerciele organisatie.